Эрте заманларда Къара денъизнинъ бойларында эдждатларымыз яшагъан. Олар кийик айванларны авлагъанлар, тарлада чалышкъан ве айван бакъкъанлар. Кузьде исе ялыда топланып, шенъ байрамлар отькергенлер, балабан атеш янында оюн тёшегенлер, йырлагъанлар ве окъ атышкъанлар.
Кимнинъ окъу къайда тюшсе, демек шу зенаатны сечеджек. Эгер йигит авджы олмакъ истесе, окъуны орман бетке ёллагъан, чобанлыкъны арзу эткен сою – яйлагъа, зираатчылыкъны бегенген йигит – тарлагъа аткъан. Денъиз укюмдары инсанларнынъ эгленджелерине бакъып: «Инсанлар озь къудретинен не къадар макътансалар да, даа ич бири денъизге окъ атмады. Менден къоркъалар!» – деген.
Я къоркъмайып не япсынлар?! Нидже-нидже гемилерни ве инсанларны батырды бу залым! Денъиз падишасы пек дешетли: козьлери тюссюз, озю ешилли-мавылы, сакъалы да денъиз отундан.
Амма куньлернинъ биринде батырлар мейдангъа чыкъкъан! Яйларыны чекип, окъларыны денъизге ягъдыргъанлар.
Денъиз укюмдары, йигитлернинъ бу арекетинден абдырагъан ве оларны сувгъа якъынлаштырмамакъ ичюн устьлерине балабан далгъаны быракъкъан.
Лякин аналар озь кучьлерини огъулларына берип етиштиргенлер. Шунынъ ичюн де йигитлер букюльмеген, кери чекильмегенлер.
Денъиз падишасы къадынларгъа ачув иле къычыргъан:
– Огъулларынъыз ялыда менден къоркъмасалар да, къайыкъларнен денъизге тюшкен сонъ мен оларнынъ эллеринден куреклерини чекип алырым, елькенлерини чиль-парча йыртарым, озьлерини сувгъа батырырым.
Къадынлар къасеветке далгъанлар. Шу вакъытта денъиз тюбюнден укюмдарнынъ къызлары чыкъкъан. Къызлар да бабалары киби чиркин, бешарет экенлер.
– Гузеллигинъизни бизге берсенъиз, биз денъизнинъ энъ тюбюнден энъ къавий отлар алып, огъулларынъызгъа олардан дамарлар япармыз. Олар да бабамыз киби кучьлю ве къавий олурлар.
Къадынлар разы олгъан, денъиз падишасынынъ къызларына озь дюльберликлерини багъышлагъанлар.
Сув падишасы къызларына пек ачувлангъан ве оларны чагъалаларгъа чевирген. Онынъ ичюн чагъалалар денъиз устюнде айлана, эвлерине къайтмагъа истейлер, амма къайтамайлар.
Йигитлер эллеринде ве омузларында кучь-къувет сезип, денъизге чыкъкъанлар. Чыкъкъанларынен гъайып олгъанлар. Аналары чокъ беклеген, лякин елькенлер ич бир ерде корюнмей экенлер.
Козьлеримизнинъ нурлары йылдызларгъа кечсин, оларнынъ ярыгъында огъулларымыз эвге ёлны тапсынлар! – деген къадынлар. Коктеки йылдызлар пек парылдамагъа башлагъан. Оларгъа бакъып, йигитлер эвлерине къайтмагъа ёл тапкъанлар.
Иште, шунынъ ичюн, денъизджилер бойле кучьлю ве енъильмезлер. Чюнки аналары оларгъа бойле хасиетлер багъышлагъанлар.