Bir zamanda bar eken, bir zamanda yoq eken. Bir elniñ beş parmağı bar eken. Olar bir elniñ parmaqları olğanları içün olarğa “beş qardaş”, dey ekenler.
Bir kün parmaqlar arasında nasıldır añlaşılmazlıq peyda ola. Meselâ, Çinatiy parmaq digerlerine böyle dey:
– Men parmaqlar arasında eñ kiçkenesi ve sevimlisim. Meni sevmegen olmaz. Ayvanlarnıñ bile balaçıqları pek sevilir. Amma “Quş qonğan” oyunında er zaman mektepten kelip, aç qalğan men olam. Oyunda olsa bile, bu – aqsızlıqtır. Büyükler aşap da, kiçkenelerniñ aç qalğanı qayda körülgen?!
Yüzük parmağı:
– Sen iç de şikâyet etme, kiçkene, – dey oña. – O oyunda eñ sevilgen parmaq sensiñ. Biz, başqa parmaqlar ise, açköz ve fikirsiz olıp körünemiz. Aslında mına buña aqsızlıq demek mümkün.Ne içün men açköz ve fikirsiz olayım? Öyle olsam, yüzükni maña taqar edilermi? Yoq! Demek, men alicenap ve zarifim…
Şu arada lafqa Orta parmaq qoşulıp:
– Siz neden tartışasıñız, ya? Arañızda eñ büyügi, eñ uzun böylü soyu men olsam da, siz kibi laf etmeyim, – dey.
Baş parmaq buña dayanalmay, söz qata:
– Mesele boy-postta degil, efendim. Bütün iş beceriklikte. Menim çevikligime baqıñız. İç biriñiz menim yapqanımnı yapıp olamazsıñız. Mensiz bir topnı bile yerden alıp olamazsıñız. Öyle degilmi?..
İşte, olar davalarını devam ettiler. Bir maalden soñ bir şey yapıp olamağanlarını köreler. Çinatiy parmaq özüniñ iç bir işke yaravsız olğanını duya. Yüzük parmaqqa üstündeki yüzügi ağırlıq ete. Baş parmaq ise başqa parmaqlarnıñ bir sırada olğanlarını pahıllap, şu sebepten özüni pek yañğız is ete.
Faqat “Şehadet parmaq” adınen tanılğan işaret parmağı olarğa güzel şeylerni işaret etip, tenbiyelemege tırışsa da, bunıñ faydası olmay.
Elbet, beş qardaşnıñ biri-birine böyle küskün munasebeti, biri-birinen añlaşıp olamağanı olarnıñ beraber areket etmelerine keder ete. Netice öyle ola ki, elniñ saibi bir filcan suv bile içip olamay.
İşaret parmaq böyle vaziyetni toqtatmaq qararına kelip:
– Qardaşlarım, sizge pek müim bir şeyni aytmaq isteyim, – dey. – Eger böyle devam etsek, alımız fena olur. Şübesiz, bir elniñ beş parmağı olğan soñ er birimizniñ emiyetli yerimiz bar. İşke yaravsız olsa edik, bizni yaratmaq da kerekmez edi.
Orta parmaq bu sözlerden coşıp:
– Qardaşım doğru ayta. Oña “Şehadet parmağı”, dep nafile aytmağanlar. Keliñiz, aramızdaki tartışmadan vazgeçeyik! – dey.
Baş parmaq:
– Razım, amma özara añlaşıp, meni çette qaldırmañız, – dep tenbiyeley.
– İç öyle olurmı? Seniñ yapqan işiñe epimiz şaatmız. Men seniñ eñ yaqın qardaşıñ ve yardımcıñ olam. Demek, daima seniñ yanıñda olurım, – dey İşaret parmaq.
Yüzük parmağı da Çinatiy parmaqqa hitap etip:
– Sen de, qardaşım, özüñni yañğız sayma. Asılında sen bizim çinatiyimiz, küçük yardımcımızsıñ, – dey.
Çinatiy parmaq da bu tatlı sözlerden sevinip, Yüzük parmağına yaslana ve şundan soñ aralarındaki bütün sıqıntılar yoq ola.
Böyleliknen, beş qardaş birlikniñ ne qadar müim olğanını añlay. “Meger birlik olsaq, ne qadar güzel işler yapıp ola ekenmiz”, – dep tüşüneler.
Etraflarına baqıp, muabbetlikte çalışqan diger ellerniñ becerikli parmaqlarını, şu parmaqlarnen neler-neler yapılğanını köreler.
İşte, o künden soñ olar özlerini daa küçlü is etip başlaylar. Tek bir yumruq kibi areket etseler, er angi qapılarnı açıp ola-caqlarını, er angi duşmannı yeñeceklerini añlaylar.