ÜÇ DOST

Bir erkek ulaq otlap yürgende, boynuzçıqlarına eski qırmızı çul ilişti. Ulaq boynuzlarını çuldan qurtarmaq içün başını o yaq-bu yaqqa salladı. Amma çul onıñ boynuzlarına daa beter sarıldı.

Şu yerde otlap yürgen qoçqar, ulaqnıñ alını körip, taaciplene. “Hayır ola, başıña sarıq sarıp, qaydalarğa yol aldıñ ya?” – dey o.

Ulaq ne aytacağını bilmey. Şaşmalap: “Musafirlikke ketmege niyetlendim, isteseñ yur, beraber keteyik”, – dey.

Qoçqar ulaqnıñ teklifine razı ola. O da, boynuzlarına çul sarıp, erkek ulaqnen kete.

Azmı keteler, çoqmı keteler, olarnıñ qarşısına bir tana çıqa.

– Hayır ola! – dey tana ve meseleni eşitken soñ, olarnen ketmege qarar bere.

Üç dost bayağı yol yüreler. Qaranlıq tüşe başlay. Olar gecelemek içün yataq arap keteyatqan maalde yol ortasında bir qara şey körüne. Baqsalar, bu qaşqırnıñ ölüsi.

Üçevleşip, qaşqırnıñ terisini sıdıralar ve tananıñ üstüne yüklep, yollarını devam eteler.

Uzaqta bir yarıq körüne. Olar, sevine-sevine, o tarafqa adımlaylar. Tezden evge yaqınlaşalar ve onıñ qapusını  açıp, içerige kireler. Tananıñ sırtındaki terini ayatta qaldırıp, odağa adım atalar. Kirseler, ne köreler: çeşit türlü yemeklernen donatılğan sofra başında altı qaşqırnen eki tilki keyf çatıp otura.

Qonaqbaylar, öz ayaqlarınen sürip kelgen qısmetlerine ğayet quvanalar. Olarnı sofrağa davet eteler. Ulaq, qoçqar, tana qorqa-pısa, sofra başına keçip oturalar.

 

Birazdan qaşqırlardan biri musafirlerni şeñlendirmek içün eline dare alıp, yırlamağa başlay:

Dingir, dingir, dingirdek,

Erkek ulaq bugünde,

Qoçqar olur yarınlıq,

Tana ise birsikunlik,

Dingir, dingir, dingirdek…

Qoçqar ve tana qaltıramağa başlaylar. Ulaq ise qorqqanını bildirmemek içün dostlarına közüni qımıp, qaşqırnıñ qolundan dareni ala ve:

Dingir, dingir, dingirdek,

Altı qaşqır – bir tonlıq,

Eki tilki – yaqalıq,

Ayattaki – yamavlıq,

Dingir, dingir, dingirdek…

– dep toqtamay dare qaqıp, yırlay bere.

Tilkilerniñ birisi yavaştan, kimsege duydurmadan ayatqa çıqa. O yerde yatqan qaşqır terisini körip, ötü patlay ve ormanğa qaçıp kete. Ekinci tilki de dostunıñ peşinden kete.

Qaşqırlarnıñ birisi vaziyetni añlamaq içün ayatqa çıqa ve ğayıp ola. Diger qaşqırlarda birer-birer çıqalar ve öz dostunda sıdırılğan terini körip, tabana quvet, qaçıp keteler.

Ulaq, qoçqar ve tana ise sofradaki lezetli yemeklerni aşap, raat-raat yuqlaylar, sabasına öz yollarına revane olalar.