Zaman-zaman ekende bir pelvan yaşağan, onıñ tılsımlı altın oqu olğan.
Oqnıñ degerligi büyükten-büyük küçke malik olğanındadır. Oq uçıp keçken yerde ava yana, suv qaynap başlay, taş-qayalar qumğa çevirile, bar mevcudat ğayıp ola.
Qısqası, pek deşetli bir silâ! Yahşı da, böyle silâ işançlı qolğa berilgen. Pelvan adaletli, barışıq sevgen bir adam olıp, böten yerde yaynı elge almay. Çünki başqalarnıñ toprağına qast etmey. Duşmanlar da onıñ toprağına ayaq basmağa saqınalar.
Yıllar keçe, pelvan qartaya, artıq baqiy dünyağa avuşmaq vaqtı yaqınlaşqanını añlay. Añlay ve teren oylarğa qapıla: ateşli oqnı kimge qaldırmalı? Oğullarınamı? Yoq. Olar cesürler, lâkin daa yaşlar. Oqnı sınap baqacaq olurlar. Bu ise yahşılıqqa alıp kelmez – dostlar arasında cenk çıqar, nice-nice halqlar qırılır, nice-nice devletler yer yüzünden silinir.
Yoq, böyle silânı şimdilik daa iç kimsege işanmaq mümkün degil! Onı saqlamalı. Em öyle saqlamalı ki, onı kimse tapamasın.
Künlerniñ birinde qart öz oğullarını yanına çağırıp, vasiyetini söyley:
– Evlâtlarım! Men endi qartaydım, bu dünyada aşaycaq aşım, içecek suvum, yapacaq işim qalmadı. Sizge rica etem, menim soñki istegimni yerine ketiriñiz. Mına sizge yedi kilitniñ anahtarları. Yer astındaki mağarada ateşli oq saqlıdır. Onıñ nasıl silâ ekenini ve ne kibi küçke malik olğanını sizge aytqan edim. Bizim yerlerden bayağı uzaqta, cenüp bette teren deñiz bar. İşte, tılsımlı oqnı alıp barıp, şu deñizge taşlañız.
Oğlanlar baba vasiyetini eda etmek içün oqnı alıp, yolğa çıqalar.
Olar uzundan-uzun yol yüre, çoqtan-çoq özenlerni keçeler, büyükten-büyük şeerlerni köreler. Niayet, bir qaç yıl degende, üç saili deñizge baqqan tutaş dağlı ülkege barıp çıqalar. Bu yerdeki eñ yüksek dağnıñ üstüne köterilgen soñ, közleri ögünde mas-mavı deñiz açıla. Bu – Qara deñiz eken. Yigitler ateşli oqnı şu deñizniñ suvlarına kömmeliler. Öyle, amma tılsımlı oqtan ayırılmaqnı iç istemeyler, yazıqsınalar.
– Böyle şey deñizge bıraqılırmı? Ya bu – bizge miras da! – dey kence oğul.
– Doğru aytasıñ, – onıñle razılaşa tonğuç oğul. – Tılsımlı oqnı özümizde qaldırmağa aqqımız bar.
– Biz bütün dünyanıñ saibi olur edik! Dünyadaki bütün qabile-uruvlar bizge tabi olur ediler…
Böylece, ağa-qardaş baba vasiyetini eda etmey, oqnı dağda saqlamaq qararına keleler. “Babama ise aytqanıñız kibi de yaptıq, dermiz”, – dep tüşüneler.
Olar dağda teren bir qoba tapıp, oqnı onıñ içine saqlay ve evge qaytalar.
Evge kelgen soñ ise şaşmalaylar, çünki baba olarnıñ yaptığından endi haberdar.
Qart pelvan baba sözüne qulaq asmağan oğullarına darıla, olarnı tazirlemege başlay:
– Şunı bilmiş oluñız ki, oqnı deñizge bıraqmağance menden elâllıq alamazsıñız!
Oğlanlar tılsımlı oqnı elden qaçıracaqlarına qani olıp, kene Qara deñiz sailine taba yol alalar, anda barıp çıqqan soñ oqnı qobadan alıp çıqa ve yazıqsına-yazıqsına onı deñizge bıraqalar. Silâ suvğa kömülmesinen deñiz quturğan kibi ola, onıñ suvları bir kereden şapırıp-köpürip başlay…
İşte, tılsımlı oq şimdi de deñiz tübünde yata, Qara deñiz ise oqnıñ ne yerde ekenini sır tuta. Faqat, kimerde bir qaynap, fışqırıp, yüksek dalğalar köterip başlay, bağrındaki deşetli silânı köterip atacaq ola…