ИСМАИЛ ГАСПРИНСКИЙ

ЮНЕСКО тарафындан 2014 сенеси Исмаил Гаспринскийнинъ йылы оларакъ илян этильди.

Исмаил Мустафа огълу Гаспринский Багъчасарай больгесиндеки Авджы койде догъа. Исмаил башта эски мусульман мектебинде, Акъмесджитте гимназияда, Воронеж ве Москвада арбий окъув юртларында тасиль ала. 15 яшында о, арбий окъувны ташлап, Багъчасарайгъа къайта, чешит къырымтатар мектеплеринде ве «Зынджырлы» медресесинде оджалыкъ япа. Сонъра, алий бильги алмакъ ниетинен Тюркиеге, Парижге кете. 1876 сенеси Къырымгъа къайтып, оджалыкъны девам эте.

О, халкъкъа бильги бермек ичюн 1883 сенеси миллий «Терджиман» газетасыны нешир этмеге башлай. «Тильде, фикирде, иште бирлик» шиары алтында чыкъкъан бу газета тюркий халкъларнынъ бирлешмеси, миллий медениетлери осьмеси огърунда буюк хызметлер япты.

Тамам 100 йыл эвель 1910 сенеси къырымтатар балалары «Алеми-и субьян» (Балалар дюнъясы) газетасыны окъумагъа наиль олалар. О «Терджиман» газетасына къошма оларакъ афтада эки кере чыкъа эди. Ичинде балалар ичюн масаллар, шиирлер, икяелер, халкъ тасили ве тербие акъкъында макъалелер басыла эди. Бугунь де бу ишни «Арманчыкъ» бала меджмуасы девам эте.

Халкъымызнынъ ве бутюн тюркий дюньянынъ атасы, улу маарифчи (просветитель) ве мутефиккир (мыслитель) Исмаил бей Гаспринскийнинъ гъаелерини яш несилимиз сакъламакъ ве яшатмакъ борджлудыр.