TILSIMLI HAVUÇ

Qış keldi. Topraq, dağlar – bütün yer qar yorğanınen örtüldi. Kiçkene Tavşançıqnıñ evinde bir türlü aş qalmadı. Tavşançıq pek aç oldı. Dağğa barıp, aşamağa bir şeyler qıdırayım, dedi.

Tavşançıq qar tübünde qıdırdı, qıdırdı ve Şameçikni hatırladı. Qar teren, suvuq, Şameçik evde oturadır em, men kibi, aç olğandır, tüşündi Tavşançıq. Bir şeyler tapsam, mıtlaqa onen paylaşırım. Birazdan o eki havuç taptı.

Read More

OLAR TEK QIRIMDA YAŞAYLAR!

Saçlı candarıq – (lat. Astragalus suprapilosus)

Qırım endemigi.

Yarımadanıñ kündoğuşındaki (Sudaqtan Kefegece) quru töpeliklerde öse. Avropanıñ Qızıl kitap cedveline kirsetilgen. Çeçek ayında aça, quralayda yemiş bere. Eñ çoq ösken yeri Eçkidağ ve Toqluq dağınıñ sırtıdır.

Aqrep – (lat. Euscorpius tauricus)

Qırım endemigi.

Pleystotsenden evel zamanlardan qalma relikt.

Read More

OLAR TEK QIRIMDA YAŞAYLAR!

Qırımnı qaranen tar yolaq bağlay. Onıñ içün mındaki nebatat ve ayvanat “öz qazanında qaynay”. Bazı ösümlikler ve ayvanlar ise tek yarımadamızda yaratıldı ve yaşaylar. Olar dünya yüzünde başqa iç bir yerde yoq. Böyle ösümlikler ve ayvanlarğa endemik deyler.  Endemikler tek bir yerde yaşap olalar, çünki o yerdeki ava, suv, topraq olarğa kelişe. Başqa yerlerde ise kelişmey.

Read More

TATLI NARAT

Kerek şeyler:  qanfet 500-600 gramm (bir çeşit), qalın karton, tutqal, maqas, eki taraflı skotç; narat ilvanları (boyuncaq, renkli şeritler).

1.      Qalın karton alıñız.

Read More

ALTIN QUŞ


Tıva halq masalı

Bir zamanda qartnen qartiy yaşağan. Bir kün qart odun cıymaq içün ormanğa ketken. Eñ büyük terekni körip, endi baltanen urmaq istegende, terekten altın quş çıqqan.

Read More