Бир заманда зенгин, лякин мераметсиз бир адам яшай экен. Онынъ къадыны ве огълу бар экен. Къары-къоджа ойле бир саран экенлер ки, баласына биле бир къапым отьмек къызгъаналар. Бала хор оськен.
Зенгиннинъ эвинде бульбуль яшай экен. Зенгин къадынынен берабер аш ашамагъа отургъанда, бульбульчик токътамайып йырлай экен.
Бир кунь олар софра башында ашай, балачыкъ да къапы тюбюнде къаткъан-къуругъан отьмек парчасыны кемире экен. Бульбуль ойле бир сесли отьмеге башлагъан ки, зенгин къадынына:
– Эгер шу къушнынъ айткъаныны ким де анълап, манъа бильдирсе, онъа буюк эйиликлер япар эдим, – деген.
Бала бабасынынъ бу сёзлерине:
– Баба, къушнынъ тилинден мен анълайым. Лякин сизге айтмагъа къоркъам, – дей.
Анасынен бабасы баланы пек сёгелер ве къушнынъ не айткъаныны мытлакъа сёйлемесини эмир этелер. Къуш шойле дей экен:
– Ойле заман келеджек ки, сиз хор бакъкъан бу баланынъ элине бабасы сув тёкеджек, анасы исе юзьбез тутаджакъ.
Байнен къадыны баланынъ бу сёзюнден къоркъалар ве оны башларындан аткъармагъа къарар берелер.
Бир гедже, бала татлы юкъуда экенде, оны бир къайыкъкъа къойып, денъизге йиберелер. Тамам шу вакъытта бульбуль де къафестен учып кете де, барып, баланынъ къайыгъына къона. Бала исе саллана-саллангъан къайыкъта юкълай. Саба уянгъанда о, озюни денъиз ортасында корип, агъламагъа башлай. Шу ерде бульбуль онъа сёз къата:
– Агълама. Узакътан бир геми келеята. О сени къуртараджакъ.
Чокъкъа бармай, уфукъта геми пейда ола. Баланы гемиге алалар.
Гемининъ саиби пек яхшы адам экен. О баланы эвлятлыкъкъа ала ве озь баласыдай бакъа.
Бир кунь бала бабалыгъына шай дей:
– Баба, бульбулим якъында буюк фуртуна чыкъаджакъ, дей. Шунынъ ичюн аджеле суретте бутюн елькенлерни ачып, ялыгъа якъын тынч ерде турмагъа ашыкъайыкъ.
Геми саиби баланынъ сёзюне эмиет бермей. Лякин бир къач сааттен сонъ ойле фуртуна котериле ки, гемининъ елькенлерини парча-кесек эте, аз къала гемини батыраяза. Кене хайырлысы олып, геми де, адамлары да сагъ къалалар.
Бираз вакъыттан сонъ бала кене бабалыгъына мураджаат этип:
– Баба, бульбулимнинъ айткъанына коре, янымызда он эки геминде айдутлар долаша экенлер, – дей.
Гемининъ саиби баланынъ бу сёзюни динълей ве гемини якъын адалардан бирисине айдап, сакълана. Чокъ кечмеден, олар авлакъта он эки гемиде денъиз айдутларынынъ отип кеткенлерини корелер.
Геми ёлуны девам этип, аз кете, уз кете, дерья-денъиз тюз кете, тап сонъу, Ешиль юрт деген бир мемлекетке барып чыкъа. Ешиль юрт падишасынынъ сарайы огюнде учь йылдан берли учь къаргъа гедже-куньдюз багъырып-чагъырып тура экенлер. Падиша пек раатсызланып, оны къаргъалардан къуртаргъан адамгъа къызыны ве падишалыкънынъ ярысыны адай.
Энди йигит чагъына кирген огълан падишагъа ярдымыны теклиф эте. Падиша разы ола. Сонъ йигит къаргъаларны косьтерип:
– Падишам, бу учь къаргъанынъ бири анасы, экинджиси бабасы, учюнджиси исе оларнынъ баласыдыр. Бабанен ана бу бала ичюн давалашалар. Бабасы бала меним дей, анасы – бала меним дей. Сизге даваларынынъ адалетче бакъылмасы ичюн риджада булуналар. Падишам! Бу бала ангисининъдир? – деп сорай.
Падиша: «Бала бабанынъдыр», – дей.
Падиша сёзюни битирир-битирмез, баба баласынен бир тарафкъа, ана къаргъа дигер тарафкъа учып кетелер.
Падиша сёзюни тута, кучюк къызыны ве мемлекетининъ ярысыны йигитке бере.
Бираз вакъыттан йигит яш келиннен берабер сеяаткъа чыкъа ве чешит ерлерни зиярет этелер. Шеэрлернинъ бирисинде бир эвде мусафир олып къалалар. Пахыл киби, бу эв йигитнинъ бабасынынъ эви олмасынмы! Саба йигит бетини ювгъанда, бабасы онынъ элине сув тёке, анасы онъа юзьбез тута. Олар осип буюген озь баласыны танымайлар. Йигит исе оларны таный ве озюни де таныттыра. Эки къарт бир вакъытта япкъан феналыкъларына пек пешман олалар.
Йигит исе оларны аджып: «Сиз меним ана-бабамсынъыз», – деп, оларны озюнен берабер алып кете ве омюрлерининъ сонъуна къадар бакъа.