Бир заманда бар экен, бир заманда ёкъ экен. Кениш чёльде бир къарт къартийнен яшагъан. Къартий чёльге чыкъып, мал кубресини топлагъан, тезеклер ясап оларны кунеште къуруткъан сонъ обалап къойгъан.
Сонъки тезек обасыны эвден якъын бир ерде обалай тургъан. Энъ тёпесине тегиз союны дегиль де, къой юньлерине булгъалангъан томалакъ тезекни къойгъан. Ве онъа адий тезек, демей, «къолубокъ» дегенлер, яни бокътан ясалгъан тезек.
Къышта сувукълар тюшкен сонъ, койлюлер айванларны къошаргъа къапайлар, озьлери исе оджакъ этрафында топлана, оджакъта алевленип янгъан тезек эвни къыздыра.
О йылы шиддетли, сувукъ еллер уфюре. Обанынъ тёпесиндеки томалакъ тезек ерге тюшип, санки къамчылангъан дандюрик киби чёль бойлап тыгъырып кете.
Тезек тыгъыра-тыгъыра кете, онынъ къаршына исе ач Аюв чыкъа. Аюв дагъдан тюшип, чёльде озюне ем къыдыра. Аюв тезекни токътата, о оны томалакъ пенир белей ве:
– Не къадар яхшы олды. Мен энди къач куньден берли ач юрем. Сени ашасам не ола я ?… – дей.
Тезек исе:
– Шаштынъмы шу, Аюв-агъа! Мен ашалгъан шей дегилим. Устюм къой юнюнен къаплангъанына бакъма, ичим бокъ толу, мен адий тезек. Ашасанъ, олерсинъ, балаларынъ исе орталыкъта бакъымсыз къалырлар.
Аюв тезекни къокълап бакъа, керчектен де пенир къокъусы ёкъ. Демек, догърусыны айта. Аюв тезекке бир панджа ура. Томалакъ тезек тыгъырып кете.
Тезек тыгъыра-тыгъыра ёлуны девам эте. Онынъ къаршысына исе ач Къашкъыр чыкъа. Тезекни токътатып ондан сорай:
– Къайда ашыкъасынъ?
– Ель эскен тарафкъа, – дей тезек.
Къашкъыр исе:
– Мен бир къач куньден берли ач юрем, сен исе, бир къасеветинъ олмайып, чёль бойлап кезесинъ. Яхшысы, мен сени ашайым, – дей.
Тезек онъа бойле джевап бере:
– Шаштынъмы шу, Къашкъыр агъа! Мен ашалгъан шей дегилим. Устюм къой юню олгъанына бакъма, ичимдеки эт дегиль, адий кубре. Мен тезегим. Мени ашасанъ, зеэрленир олерсинъ, балаларынъ оксюз къалырлар.
Къашкъыр тезекнинъ о ян, бу яныны къокълай – эт къокъусыны дуймай. Тезекке бир тепме ура, гъарип тезекни ель тыгъыртып алып кете.
Тезек тыгъыра-тыгъыра, ёлуны девам эте. Бир вакъыт онынъ къаршысына Тильки чыкъа. О, тезекни токътатып, о яна бу яна чевирип бакъа ве дей:
– Мен къач куньден берли чёльде ач чапкъалап юрем, исленген бу эт парчасы исе бир гъамсыз тыгъырып юре. Шимди къапынырым!
Тезек исе онъа:
– Ашама сакъын! Мен ашалгъан шей дегилим. Мен адий тезек… – деп башлай.
– Манъа масал айтма, – дей Тильки. – Санки дерсинъ, мен исленген этни кубреден айырып оламайджам! – деп тезекни ялмап юта. Ашай, юткъуна ве тааджиплене: – Худжур бир эт … Къуру, датсыз …
Тильки ёлуны девам эте. Амма кеткен сайын ярамай ола. Бойлеликнен, Тильки йыкъылып ятып къала.
Чёльде: «Эр бир тыгъыргъан шей джанлы олмай, эр бир къокъугъан шей ашалмай» – деп, нафиле айтмагъанлар.