Буюк адамлар чалышалар. Олар чешит-чешит ишлерни беджерелер. Дюньяда не къадар чешит ишлер олса, о къадар да зенаат бар. Бойлеликнен, бирде-бир махсус япылгъан ишни зенаат, деп саймакъ мумкюн.
Зенаатлар олгъаны пек яхшы, чюнки инсан бутюн ишлерни озю япып оламай. Оны уста, зенаат саиби беджерсе, бу иш кейфиетли ве тез япыла.
Эбет, эвде ашны ананъыз пишире. Бу мытлакъа онынъ зенааты дегильдир. Лякин буюк ашханелерде, къавеханелерде ашны ашчылар пиширмек керек. Олар бу ашларны лезетли пиширмек ичюн махсус огренелер, чокъ адамгъа ве тез вакъыт ичинде пишире билелер.
Сиз де ананъызгъа эвни джыйыштырмагъа ярдым этсенъиз, джыйыштырджы олмазсынъыз. Лякин ишханелерде, эр бир инсан озь ишинен огърашкъанда, махсус джыйыштырыджы туталар.
Сиз де оськен сонъ, окъуп, зенаат саиби олурсынъыз. Насыл зенаатны сайласанъыз да, къорантанъызгъа, эм де бутюн халкъымызгъа файдасы тийсин. О вакъыт адамны да, онынъ зенаатыны да урьмет этерлер.
Эски заманларда адамлар бираз башкъаджа яшагъан. Эр ишни озьлери япкъанлар. Тез юрьмек ичюн аткъа, я да арабагъа мингенлер. Арабаларны агъачтан ясагъанлар. Топракъны да тракторнен дегиль, сабан сюрип, къазгъанлар. Сабанны исе демирджилер озь устаханелеринде ясагъан.
Сиз бугунь сакъаджы не ишнен огърашкъаныны тасавур этесизми? Башта эр бир эвде «водопровод» олмагъан. Адамлар къую, чешмелерден сув алгъанлар. Шеэрлерде сувсагъан адамлар сакъаджылардан сув сатын алып, ичкенлер. Сакъаджылар эв бикелернинъ сымарышынен эвлерге де сув кетире экенлер. Шимди сувнен теминлемекни озь бойнуна бир сыра ишханелер ве мутехассыслар алды.
Я деллял не япа экен? Бу зенаатта инсанлар кой ве шеэрлерде хабер даркъаткъанлар. Халкъ арасында мал сатмагъа ярдым эткенлер. Бугуньде бир деллялнынъ ишини чешит зенаат саиплери беджерелер. Мисаль, хаберлерни газет, радио ве телеяйынлав вастасынен журналистлер даркъата. Лякин бу сааларда хабер азырлавнен багълы даа пек чокъ инсанлар чалыша: басмахане хадимлери, компьютернен чалышкъанлар, операторлар, режиссёрлар ве иляхре.
Бойлеликнен, зенаатлар гъайып олмай, олар шекилини денъиштире.
Амма, мисаль, къуюмджылар (ювелиры) даима къыйметли маден ве ташлардан ильванлар ясап кельген ве але бу куню ясайлар. Аякъкъапчы, къасап (мясник), териджи, чёльмекчи, демирджи ве даа чокъ зенаат саиплери де бир вакъыт ишсиз отурмадылар. Бунен берабер, янъы яшайыш янъы зенаатларны дюньягъа яратылмасына себеп ола. Бу зенаатлар эсасен юксек технологияларнен багълы.
Базы зенаатлар исе, биз анълагъанымыз киби, тек адыны денъиштирди. Сахрибазлар (знахарь) эким олдылар, арабаджылар – айдавджы ве иляхре.
Эписи зенаатларны бир шей бирлештире. Олар инсаннынъ яшайышыны енгиллештирмек ичюн яратылгъан.